تحقیق کلیات و تاریخچه پشم

گاو شيري،گاو گوشتي،گاوميش،گوسفند،اسب،شتر،بز،حيوانات خانگي

مدیر انجمن: mellifera

نمایه کاربر
mellifera
مدیر سایت زنبورعسل ایران
مدیر سایت زنبورعسل ایران
پست: 4166
تاریخ عضویت: پنج‌شنبه ۲۵ آذر ۱۳۸۹, ۱۲:۰۰ ق.ظ
محل اقامت: آذربایجان شرقی-مرند
تشکر کرده: 4565 دفعه
تشکر شده: 2800 دفعه
تماس:

تحقیق کلیات و تاریخچه پشم

پست توسط mellifera »

کلیات و تاریخچه پشم
پشم یکی از مهمترین مواد اولیه در صنایع نساجی بوده و از زمان دور بشر توانسته از این الیاف در تهیه پوشاک استفاده نماید. بررسی تاریخ نشان می دهند که بابلیان در 4000 سال قبل از میلاد مسیح در تهیه پارچه از الیاف پشم شده برده اند و پس از آنها سایر ملل و اقوام نیز در اقصی نقاط جهان به پرورش گوسفند پرداخته و با کاربرد پشم در نساجی آشنا شده اند. در حال حاضر نیز هیچ یک از الیاف مصنوعی از نظر کیفی نمی توانند در بافت پارچه، قالی، و یا گلیم با پشم رقابت نمایند. لباس های تهیه شده از پارچه های پشمی دارای قابلیت جذب عرق بدن می باشند. سبک و راحتند. ظاهری شیک دارند، انسان را در برابر سرما محافظت می کنند و یا اینکه گرانقیمت هستند. هنوز از طرف بسیاری از مصرف کنندگان ترجیح داده می شوند. کلمه پشم عبارت است از الیافی که به صورت سفره از سطح بدن گوسفند چیده شده و پس از شستشو در کارخانه نساجی ابتدا به نخ و سپس به پارچه تبدیل می شود. پشم گوسفندان ایرانی اغلب از الیاف ضخیم تشکیل شده اند که به مصرف تولید قالی، گلیم و جاجیم رسیده و یا در پتوبافی مورد استفاده قرار می گیرند. علاوه بر این در بافت دستکش، کلاه، شال گردن، جوراب، ساخت اشیاء نمدی، رختخواب و وسایل مبلمان نیز پشم کوسفند کاربرد وسیع دارد. پشم گوسفند و بخصوص پشم حاصله از گوسفندان تیپ پشمی چنان در اقتصاد دامپروری حائز اهمیت است که گاهی از صورت فرآورده فرعی دام خارج شده و به عنوان یی از محصولات اصلی دام شناخته می شود.
ویژگی های پشم:
محصول پشم و فرآورده هایی که از این محصول بدست می آید نسبت به محصولات مشابه ارجحیت کامل دارد و به خاطر خواص متعددی که داراست موارد استعمال زیادی نیز دارد. عوامل مذبور عبارتنداز:
1- پشم و منسوجات پشمی در مقابل سرما و گرما تغییرات مختلف هوا، حرارت بدن را به همان نسبت موجود حفظ می کند. و به اصطلاح نگاهدارنده و محافظ خوبی برای حرارت بدن موجود می باشد.
خاصیت مذبور به علت ساختمان شیمیایی و فیزیکی مخصوص تارهای پشم است که موجب می شود ترشحات غدد مولد عرق را در سطح بدن به خود جذب نماید. در نتیجه اختلاف میزان درجه حرارت نامحسوس گردد.
با این ترتیب شخص در فصل تابستان با استفاده از منسوجات پشمی نازک به علت اینکه عرق بدن بلافاصله جذب لباس می شود احساس حرارت ملایمی کرده و در زمستان نیز به خاطر عایق بودن پشم حرارت بدن حفظ خواهد شد.
میزان جذب رطوبت به وسیله پشم (پشم خشک) متجاوز از 30 درصد وزن آن می باشد و هیچ یک از سایر الیاف دارای چنین خاصیتی نمی باشد.
2- پشم به علت دارا بودن ساختمان فیزیکی ویژه از شرایط خاصی برخوردار می باشد. تارهای پشمی قادرند مقدار متنابهی هوا را در خود محبوس نمایند و این قابلیت نگهداری هوا در پشم نسبت به سایر الیاف 60درصد بیشتر است. در فضای بین الیاف یک گوسفند که طول استاپل آن در حدود 8 می باشد قریب به 8 لیتر هوا محبوس می گردد. هوای متراکم در اطراف بدن محافظ بسیار خوبی بشمار می رود و منسوجات پشمی نیز با دارا بودن این خاصیت بدن را در برابر نوسانات حرارتی محافظت می کنند
3- فراورده ها ی پشمی اکثراً نسبت به سایر محصولات مشابه سبک تر هستند. زیرا یک تار پشم از کلیه الیاف نظیر خود که به همان قطر و اندازه باشند سبک تر است.
4- تارهای پشمی به علت دارا بودن قابلیت ارتجاع و مقاومت در مقابل عوامل خارجی نسبت به سایر تارها مقاومت بیشتری از خود نشان می دهند و در نتیجه با دوام بوده دیرتر فرسوده یا کهنه می شوند.
5- قابلیت ارتجاع الیاف پشم زیاد است و به همین دلیل تارهای پشمی از نرمی ویژه ای برخوردارند و در نتیجه تارهای پشمی به شکل های مختلف درآمده مجدداً حالت اولیه خود را باز میابند.
6- پشم اشعه ماوراء بنفش را از خود عبور می دهند وبرای سلامتی پوست بسیار مفید است. افرادی که مایلند از نور خورشید بهره ببرند با استفاده از منسوجات پشمی نازک بدون اینکه مجبور باشند با بدنی عریان در مقابل نور خورشید قرار گیرند، از اشعه ماوراء بنفش آن بهره ببرند.
7- مقاومت الیاف پشم در برابر عوامل خارجی بیش از سایر الیاف می باشند. یک تار پشم با تار فولادی هم قطر در برابر فشار و کشش مقاومتر است. بنابراین دوام منسوجات پشمی بیش از سایر الیاف است.
8- پشم قابلیت رنگ پذیری بیشتر دارد. از انواع رنگ های طبیعی و مصنوعی در رنگ آمیزی الیاف پشمی استفاده می شود.
9- مقاومت پشم در برابر حرارت وشعله آتش چندین برابر الیاف دیگر می باشد و منسوجات پشمی شعله ور نمی شوند. این خاصیت به نوبه خود یکی از عوامل ارجحیت منسوجات پشمی بر بافته های دیگر بشمار می رود.
10- منسوجات پشمی در برابر صدا و نوسانات نیز تا حدودی از خود مقاومت نشان می دهند لذا از این خاصیت پشم در ساخت جداره های محافظ و عایق استفاده می شود.
ساختمان تار پشم:
از نظر تشریحی پشم در گوسفندان مانند تمام الیافی که سطح بدن سایر پستانداران را پوشانیده است می باشد.
1- فولیکول مو: مجموعه غلاف ریشه و ریشه مو و پیاز مو را فولیکول مینامند. قسمتی از مو که به صورت لوله در پوست و یا به شکل حفره ای گرد و نامنظم در قسمت عمیق اپیدرم قرار گرفته.
2- مو: با استفاده از ابزارهایی مانند میکروسکوپ الکترونی به اجزاء تشکیل دهنده الیاف مو پی برده شده اجزاء مو نامیده می شود. در پایه مو، کیسه بسته ای با مجرای باریک باز می شود که غده چربی نام دارد. همچنین در مجاورت آن غده های مولد عرق جای گرفته اند. تار مو از یک سوراخ در اپیدرم خارج می شود.
تار پشم مطلق از خارج به داخل از قسمت هخای زیر تشکیل شده است 1- کوتیکول 2- کوتکس 3- مغز یا مدولا
کوتیکول= از پلاک های هندسی و برجسته تشکیل شده که به طور منظم روی هم قرار گرفته اند. و غلاف پشم را پدید می آورند. کوتیکول به نام طبقه فلس نیز نامیده می شوند و به فلسهای ماهی شباهت دارند فلس های لایه داخلی پشم را در برابر عوامل خارجی محافظت می کنند، کوتیکول در مقابل عوامل شیمیایی و فیزیکی مقاومت نسبی دارد و از قسمت های داخلی بخوبی محافظت می کند.
کورتکس: از سلوهای کراتینی دوگی شکل تشکیل شده است. که فیبریل نام دارد. کورتکس جزء اساسی ترین قسمت های ساختمان پشم است، خواص ویژه پشم نظیر استحکام، نرمش، حالت ارتجاعی و غیره به آن بستگی دارد. فیبرل ها که طول آن به 60 و قطرشان به 5 میکرون می رسد.
مدولا: قسمت مغز یا مدولا از بافت مشبک و نسبتاً سختی ساخته شده سلول های بسیار کمی در فضای آن پراکنده است و در این مجرا اغلب هوا جریان دارد. پشم کامل ظریف یا فاقد مغز یا کانال مدولر است و این نوع تار پشم را نیز اصطلاحاً به نام تار پشم مطلق می خوانند. وجود یا عدم وجود مدولا بر کیفیت و مرغوبیت تارهای پشم از نظر ظرافت و یا صنایع نساجی تأثیر فراوان دارد. به طوریکه در تارهائیکه مدولا وجود دارد از لحاظ نساجی پشم نامرغوب است.
در صورتیکه کم حجم بودن کانال و یا فقدان آن سبب می شود که از این پشم به ترتیب به عنوان نسبتاً ظریف و یا کاملاً ظریف در صنایع نساجی استفاده شود مدولا نسبت به نوع میدان تغییر می کند. در پشم های با قطر کمتر از 25 میکرون معمولاً کانال مدولا دیده نمی شود مثلاً در موهای خیلی خشن به ویژه در نژادهای لینکلین و لیستر ممکن است بدون مدولا باشند.
خواص تار پشم
ظرافت: یکی از مهمترین خواص الیاف پشم که در نساجی دارای اهمیت زیادی است ظرافت می باشد. ظرافت، قطر صفحه ای که از برش عرض فیبرهای پشمی بدست می آید تعریف شده. پشمی که در تمام طول خود دارای ظرافت یکسانی باشد یعنی از قسمت پایین تا بالای آن ظریف باشد دارای ارزش فراوان است. ولی چنین حالت به ندرت دیده می شود زیرا تغذیه و امراض و دوران فحلی و غیره در نمو پشم موثرند و از این رو ظرافت الیاف نمی تواند در تمام طول تار یکسان باشد.
2- جعد: الیاف حیوانی طی دوران نمو طولی اشکال مختلفی به خود می گیرند این حالت به نوع الیاف (پشم ضخیم – پشم ظریف و کمپ) بستگی دارد. الیاف حیوانی را می توان چنین تقسیم بندی کرد: الف: الیاف مویی بدون پیچ ب: الیاف مویی پیچ دار ج: الیافی که دارای پیچش منظم بوده بسیار ظریفند. (پشم مرینو)
3- طول تار: الیاف پشم دارای دو نوع طول می باشند.
الف: طول طبیعی: طول طبیعی یا ارتفاع پشم عبات است از طول داخل فلیس. اگر توده ای از پشم گوسفند را با دست از هم جدا کنیم (در حیوان زنده) فاصله بین پوست تا نوک پشم را طول طبیعی می نامیم.
ب: طول حقیقی یا اصلی: اگر الیاف پشم از دو انتها کشیده شوند به طوریکه آن باز شود طول اصلی محاسبه می شود.
4- تراکم و تجانس: تراکم عبارت است از تعداد الیاف پشم در یک سانتی متر مربع پوست. برای تعیین نمونه هایی از پوست (به روش بیوشیمی) به آزمایشگاه منتقل و تعداد الیاف در میلیمتر مربع یا سانتی متر مربع شمارش می شوند. معمولاً در نژادهای پشمی تراکم تارها زیاد و در نژادهای بومی و یا مویی ایرن تراکم کمتر است.
تجانس فلیس ایده آل نیز عبارت است از اینکه در همه بخش های آن الیاف مشابهی موجود می باشند ولی در طبیعت کمتر مشاهده می شوند زیرا الیاف در سطح بدن دارای طول و ظرافت و تراکم متفاوتی می باشند. ظریفترین الیاف در ناحیه سر و شانه و ضخیم ترین الیاف در ناحیه سینه حیوان رشد می کنند. فلیس های یکنواخت در نژادهای پشمی بیشتر دیده می شوند.
5- عرق چرب: الیاف پشم در حالت طبیعی ازماده چسبناکی پوشیده شده اند که این ماده الیاف پشم را در برابر عوامل خارجی محافظت می کند. این ماده چسبناک که مقدار و نوع آن در آ و هوا و نژادهای مختلف متفاوت است کاربرد صنعتی نیز دارد. ترشحات غدد چربی و عرق به صورت طبقه نازکی سطح الیاف را می پوشاند.
رنگ طبیعی پشم: رنگ طبیعی پشم خام، در درجه اول به رنگ موادی که به آن چسبیده اند مانند چربی، عرق، خاک، مواد گیاهی و غیره بستگی دارد. کلمه رنگ را در مورد الیاف پشم نمی توان به طور مطلق به کار برد زیرا پشم شسته شده بدون در نظر گرفتن رنگ طبیعی اش یکدست نبوده بلکه دارای رنگ زرد ملایمی است. بطوریکه قبلاً گفته شد تأثیر نور روی فلس و همچنین روز مغز الیاف باعث بوجود آمدن چنین رنگی در الیاف پشم می گردد دلیل مرغوبیت پشم ساده بدون رنگ، انست که در رنگ آمیزی انواع رنگها را به خوبی قبول کرده و رنگش ثابت می ماند. در نتیجه پارچه ایکه از این الیاف تهیه می شود رنگ یکنواخت و ثابتی خواهد داشت. بنابراین در اصلاح نژاد باید بیشتر به گوسفندانی توجه شود که دارای پشم ساده و بدون رنگ می باشند.
7- عرق چرب و پشم خالص (راندمان): در پشم عرق دار یا به طور خلاصه پشم بعداز چیدن از سطح بدن گوسفندان دارای 5 قسمت است: پشم، چربی و عرق پشم که توسط حیوان تولید می شود، کثافت و رطوبت پشم که مواد خارجی بوده و از محیط بداخل توده پشم نفوذ می کند. مقدار پشم خالص متفاوت است و به نژاد، نحوه نگهداری، غذا و شرایط محیط بستگی دارد. در نژادهای پشم ظریف معمولاً درجه خلوص پشم (راندمان) کمتر از نژادهای پشم ضخیم می باشد.
100*وزن پشم ناشور / وزن پشم شسته = راندمان
در کارخانه های پشم شویی چربی پشم را گرفته و به مصرف تهیه کرم مو، شامپو و کرم دست و صورت می رسانند زیرا حاوی ماده چرب لانولین است که برای سلامتی پوست بسیار مفید است.
ساختمان شیمیایی پشم:
در تجزیه شیمیایی یک توده پشمی اجزاء زیر حاصل می شود.
اجزاء درصد
الیاف پشمی 50-60 درصد
چربی پشم 10-15 درصد
عرق پشم 6-8 درصد
مواد خارجی 10-20 درصد
رطوبت 9-12 درصد
معمولاً 95 درصد الیاف پشمی را کراتین تشکیل می دهد که از دسته پروتئین های رشته ای است. کراتین کاملاً غیر قابل حل در آب و اغلب حلال ها، کاملاً مقاوم در برابر آنزیم های هضم کننده و محتوی مقدار زیادی اسیدهای آمینه گوگرد دار است. بقیه 5 درصد الیاف پشمی را ترکیبات مختلف و بویژه عناصر معدنی در داخل سلولهای مغز یا مدولای پشم تشکیل می دهد.
ترکیب کراتین به قرار زیر است:
اجزاء درصد
کربن 5/50
هیدروژن 8/6
ازت 8/16
اکسیژن 5/20
گوگرد 4/5
مقدار گوگرد در پشم یکی از عوامل ایجاد اختلاف در انواع تار پشم است. در تارهای پشم ضخیم و نیز در تارهای کمپ، سلول های مدولا دارای مقدار کمی گوگرد می باشند.
اسیدهای آمینه متشکله کراتین عبارتنداز:
1- گلیسین 2- پرولین 2- تروزین 4- سیستیئن 5- آلامین 6- فنیل آلانین 7- لیزین 8- متیونین 9- والین 10- تریپتوفان 11- آرژین 12- اسید آپاراتیک 13- لولین 14- سرین 15- هیستدین 16- اسید گلوتامیک 17- ایزولوسین 18- ترونین 19- سیستئین
متیونین و تریپتوفان به مقدار کم در تار پشم وجود دارند. متیونین بین 35/0 تا 55/0 و تریپتوفان حدود 85/0 درصد کراتین پشم است. مجموعه اسیدهای آمینه گوگرد دار (سیستین – سیستئین – میتونین) زیاد و حدود 14 تا 17 دردص کراتین پشم است. از طرف دیگر آرژنین نیز به مقدار زیاد در تار پشم وجود دارد. (حدود 20 درصد کراتین) که وظیفه مهم آن انجام واکنش های شیمیایی با مواد رنگی هنگام رنگ آمیزی می باشد. اسید گلوتامیک، سرین، ترونین، تیروزین و هسیتدین نیز در انجام واکنش های شیمیایی با مواد رنگی موثرند و به ویژه هسیدین عامل مهمی جهت تثبیت برخی رنگ هاست چربی پشم و عرق پشم را اصطلاحاً به نام مجموعه عرق چرب می خوانند. ترشحات غدد عرق با سلول های مرده چربی مخلوط شده و عرق چرب را تولید می کنند. عرق چرب جزء طبیعی و دائمی پشم به شمار می رود. چربی خالص پشم که از پساب حاصله از شستشوی پشم بوسیله روش های شیمیایی جدا می شود به نام لانولین خوانده می شود که نقطه ذوب آن حدود 38-40 درجه سانتی گراد است و لانولین به صورت ماده خمیری شکلی می باشد و در زمره بهترین موادی قرار دارد که می توان از آن به عنوان ماده اصلی مخلوط کننده کرم های آرایشی و طبی استفاده کرد.
طبقه بندی پشم:
طبقه بندی پشم ممکن است بر اساس نژادهای مختلف گوسفند و بشرح زیر انجام شود:
1- نژادهای با پشم کاملاً ظریف: مرینوس و رامبویه 15-20 میکرون
2- نژادهای با پشم نسبتاً ظریف: سات دان – دورست هورن سافوک 20-30 میکرون
3- نژادهای با پشم بلند: لینکلن – رامنی 30-35 میکرون
4- نژادهای با پشم ضخیم: ایرانی – آواسی – هایلند سیه چهره 35-50 میکرون
5- نژادهای با پشم آمیخته و کاریدال (مرینوس × لینکلن) 40-55 میکرون
1- پشم مقراضی: پشمی است که از روی بدن حیوان زنده چیده می شود و برحسب انجام و یا عدم انجام عمل شستشو به ترتیب به نام پشم نشسته و یا پشم خام نیز معروف است. این نوع پشم در هر دو صنعت نساجی و قالیبافی مورد استفاده قرار می گیرد.
2- پشم بافی: پشمی است که بعداز کشتار حیوان از پوست آن جدا می شود و فقط در صنعت نساجی می تواند مورد بهره برداری قرار گیرد. برای تهیه پشم دباغی روش های گوناگونی وجود دارد. این روش ها عبارتنداز 1- جدا کردن پشم بعد از گرم کردن پوست در 15 تا 25 درجه سانتی گراد به مدت 48 ساعت و زدودن پشم از پوست سپس از قرار دادن پوست در حمام آب آهک و استفاده از محلول آهکی سولفور سدیم.
امروزه از روش اخیر بیشتر استفاده می کنند و در عمل ابتدا پوست های محتوی پشم گوسفند را در حوضچه هائی از محلول آهکی سولفور سدیم بر حسب پوستهای ضخیم و یا نرم متفاوتست. در مورد پوستهای ضخیم 25 کیلوگرم سولفور سدیم و 25 کیلوگرم آهک را در 60 لیتر آب حل می کنند و در مورد پوستهای نرم، محلول رقیق تری با همین اجزاء متشکله ولی در 250 لیتر آب تهیه و مورد استفاده قرار می دهند.
3- پشم مردار: پشمی است که از پوست حیوان مرده بدست آمده باشد و در شرایط معمول، فاقد ارزش بوده و نباید آنرا بمصارف صنعتی از هر نوع (نساجی یا قالیبافی) رسانید.
راندمان یا بازده پشم:
هر اندازه میزان آلودگی پشم به کثافات و مواد خارجی کمتر باشد راندمان یا بازده محصول بیشتر است. منظور از راندمان یا بازده محصول تعیین وزن مقدار پشم خشک است که پس از شستشوی پشم اولیه بدست می آید و معمولاً آنرا بر حسب نسبت درصد بیان می کنند. تجربه داده است که گوسفندانی که در هوای آزاد زندگی کرده و کمتر در آغل و جایگاههای سرپوشیده پرورش می یابند راندمان پشمشان بیشتر است در عین حال باید توجه داشت قبل از پشم چینی امکان این خطر زیاد است که حیوان در مرتع و یا در جنگل و بوته زار با گیاهی برخورد نماید و در نتیجه قسمتی از توده پشمی بدن کثیف شود، این گیاهان را حتی با کوشش زیاد هم نمی توان از بین توده پشمی خارج نمود و بقایای آن ها بعداً هنگام کار کردن با پشم مشکلات و خساراتی را به بار می آورد. دامپروران در درجه اول این هدف را دنبال می کنند که گله های گوسفند قبل از پشم چینی از مخلوط شدن ذرات گیاهی با توده پشمی بدن حفظ گردد. اگر چوپانان با دقت و با کمک وسایلی که در اختیار دارند، خارها، بوته ها، سایر گیاهان نامطلوب موجود در سطح مراتع را از بین ببرند گله هایشان از خسارات ناشی از این امر در امان خواهد ماند. در آغل نیز شرایطی وجود دارد که ساختمان پشم را به طور قابل ملاحظه ای تحت تأثیر قرار می دهد. بهترین بستر برای آغل؛ کلش خشک و عاری از خاک است و خاک اره به هیچ وجه برای پوشش سطح آغل مناسب نیست زیرا این گونه بسترها پشم حیوان را کثیف و جداکردن خاک اره را از پوشش پشمی دچار اشکال می سازد. تغذیه حیوان در آغل نیز باید تحت شرایطی صورت پذیرد که از کثیف شدن پشم به وسیله قطعات علوفه جلوگیری کند. بطور کلی در هر آغل باید امکان ای امر وجود داشته باشد که گوسفندان هنگام داخل کردن علوفه به آخور در معرض آن قرار بگیرند چه در غیر این صورت پشم حیوان کثیف شده و علوفه داخل آن می گردد. در روش های جدید گوسفندان هنگام تغذیه بوسیله نرده هایی از یکدیگر جدا می شوند تا از ریخت و پاش علوفه به اطراف یا روی گوسفندان دیگر حتی المقدور جلوگیری شود بعلاوه باید توجه داشت که هنگام حمل و نقل گوسفندان به وسیله کامیون یا قطار نیز باید دقت نمود که ابتدا خاک اره را در کف قسمت بار بریزند و روی آنرا کاملاً با کلش بپوشانند تا ذرات خاک اره، پشم گوسفندان را آلوده و کثیف نسازد.
الیاف پشم مانند الیاف سایر حیوانات دارای قابلیت جذب رطوبت است. پشم های ظریف بیشتر و پشم های ضخیم کمتر رطوبت جذب می کنند. جذب رطوبت پشم های کثیف متغیر و معمول بین 12 تا 16 درصد وزن پشم است. و در پشم های شسته و خشک زیادتر و متجاوز از 30 درصد وزن پشم است.
انواع تارهای پشم:
1- موهای مادری: در بره نوزاد، سطح بدن از تارهای دراز نرم و مستقیم و براق پوشیده شده است که معمولاً چند هفته بعد از تولد می ریزد و جای آن را پشم می گیرد. این نوع پوشش را در بره اصطالاحاً به نام موهای مادری می خوانند.
2- کمپ: قسمتی از موهای مادری که نریزد کمپ خوانده می شود. کمپ دارای کانال مدولر است که در آ« تعداد سلول و مجاری هوا وجود دارد و از تار پشم مطلق کوتاهتر است.
3- ژار: نوعی دیگر از تار پشم که به نام ژار خوانده می شود و نام دیگر شش موی سگی است. در میان انبوهی از تارهای پشم جای گرفته است و چون بدون جعد است اغلب از پشم های ظریف بلندتر دیده می شود ژار دارای کانال مدولر نسبتاً بزرگی است. قطر ژار بین 90 تا 120 میکرون است.
منسوجاتی که از ژار بافته می شوند زیادتر مرغوب نیستند زیرا به زحمت «حالت» به خود می گیرند و نرمی یا استحکام فوق العاده نیز ندارند و رنگ را هم به بخوبی به خود نمی گیرند.
4- هتروتیپ: در طول این تار می توان متناوباً ساختمان تار مطلق و تا کمپ را مشاهده کرد. آزمایشات مکرر و تحقیقات فراوانی که در این مورد به انجام رسیده ثابت کرده است که متجاوز از 65 تا 70 درصد پشم گوسفندان ایران و به ویژه گوسفندان لری – کرمانی – بلوچی – مغانی – ماکوئی – کلکوهی – سنجابی – نائینی و بختیاری از نوع هتروتیپ است.
نژادهای با پشم کاملاً ظریف:
از این نژادها بیشتر به عنوان «گوسفندان مرتع» نام می برند، از نظر تولید پشم پرورش می یابند و صنعت تولید گوشت در آنها در درجه دوم اهمیت قرار دارد. اصل این نژادها از مرینوس اسپانیایی می باشد که به نقاط مختلف دنیا انتقال داده شده است. که به نام های مرینوس آمریکایی، مرینوس فرانسوی (رامبویه) مرینوس استرالیایی، مرینوس ترکیه و غیره خوانده می شود. مرینو نام یکی از افسران گارد پادشاهی قدیم اسپانیا بوده است. گوسفندان مرینوس 1-خوش بنیه و پر طاقت هستند و قادرند مسافت زیادی را به خوبی طی نمایند. از این گوسفندان به عنوان گوسفندان مزرعه نیز استفاده نموده پشم این گوسفندان کاملاً ظریف می باشد و به عبارت دیگر دارای حداقل قطر در هر تار پشم است قطر تار پشم مرینوس 18 تا 21 میکرون است. جفت گیری نژادهای مرینوس در فصل طبیعی جفت گیری معینی اواخر تابستان و اوایل تابستان نیز امکان پذیر است. گوسفند مرینوس از نظر دوقلوزائی اهمیت چندانی ندارند و بره زائی در آن ها بیشتر به شکل تک زائی صورت می گیرد.
* جزئیات ورقه استاندارد گوسفند مرینوس که توسط جامعه استرالیایی گوسفندداران مرینوس تنظیم و منتشر شده است به شرح زیر است.
سر: متناسب با بدن، عظلانی و نسبتاً سنگین.
شاخ: فقط در قوچ، پرنگ کهربائی و فاقد هر نوع کله، قوی و دارای چین های عمیق و پیچ مناسب
گوش: متوسط، ضخیم و نرم و پوشیده از موهای نرم و کوتاه و گرم رنگ
گردن: پهن و معمولاً دارای چین خوردگی های متعدد مانند کروات و پیش بند.
سینه: وسیع و عمیق زیر سینه: پهن و افتاده میان دو ساعد
دنده ها: قوسی و دارای انحنای متناسب
پشت و کمر: صاف و مسطح کپل: تقریباً
ران ها: پهن و دارای فاصله مناسب از یکدیگر
ساق ها: قوی و استخوانی و از هم باز
ظرفیت تولید پشم در 12 ماه رویش 9-12 کیلو
نژاد رامبویه: این نژاد از اسپانیا وارد فرانسه شده است. مانند نژاد مرینوس آمریکایی دارای نوع C,B,A است و نوع C آن معروفیت بیشتری دارد. این گوسفند دارای بدنی یکنواخت و بدون چین خوردگی است. اکثر قوچ ها شاخ دار ولی میش ها بدن شاخ هستند. صورت این نژاد سفید رنگ و پوست زرد کم رنگ است کیفیت لاشه بهتر از مرینوس است. رنگ پشم سفید و ضخیم تراز مرینوس است قطر پشم 18-25 میکرون است. وزن بلوغ در قوچ بین 110-185 و در میش بین 70-100 کیلو است. طول تارهای آن هماهنگی بیشتری نسبت به مرینوس دارد.
نژاد تارگی: منشاء آن آمریکا است و از تلاقی گوسفند بدون دم سیبری با تعدادی از نژادهای اصلاح شده بوجود آمده است هدفی از این تلاقی اصلاح یک نژاد است که نیاز به قطع دم نداشته باشد. رنگ صورت – گوش ها و پاها سفید است. بدون شاخ بوده و صورتشان بدون پشم است.
نژاد بلوچی: فراوان ترین نژاد در کشورمان است. حدود 29درصد از کل گوسفندان کشور را در بر می گیرد. در استان خراسان مرکزی و جنوبی، استان های یزد، کرمان و سیستان و بلوچستان این نژاد پراکندگی دارد. در استان خراسان نزدیک به 65 درصد جمعیت گوسفندان را نژاد بلوچی تشکیل می دهند.
دلیل و فوراین نژاد به قرار زیر است:
الف: نژاد بلوچی با مقاومت خارق العاده و کم توقع بودنش با شرایط نامساعد کویر آداپته شده که کمتر نژادی در کشور وجود دارد که چنین خصوصیتی داشته باشد.
ب: پشم این نژاد سفید و ظریف تر از پشم سایر نژادهاست و یکی از منابع بزرگ تولید قالی های ایرانی است.
ج: مقاومت به امراض این نژاد بیشتر از سایر نژادهاست.
از ویژگی های این نژاد این است که قلم پاها – گوشها و پوزه، دور چشم ها و مفاصل دست و پا سیاه رنگ هستند. میش در نژاد بلوچی بی شاخ و قوچ در بیشتر مناطق شاخ دارد. وزن پشم سالیانه حدود 3 kg است. این نژاد خواص پروری خوبی دارد. از نظر تبدیل علوفه خشنبی به گوشت بهترین نژاد گوسفند ایران است. ایستگاه تحقیقاتی پرورش گوسفند بلوچی عباس آباد واقع در شهرستان مشهد این نژاد را به صورت خالص نگهداری می کند.



چه کسی حاضر است؟

کاربران حاضر در این انجمن: کاربر جدیدی وجود ندارد. و 10 مهمان