خلاصه:درباره موقعيت طبيعي و محلي آبادي تجر، نحوه ساختن كندو توسط عسل گيرها پسازماه فروردين، شرحي درباره زندگي زنبور عسل و تعبيه كندوهاي تازه. |
||
عسل گيري در تَجَربيژن كلكي زير نظر دكتر صادق كيا معاون وزارت فرهنگ و هنر طرحها از نصرت الله شيرازي
تجر يكي از آباديهاي نزديك شهرستان ملاير (دهستان سامن) است كه در دشت و در «18» هيجده كيلومتري جنوب باختري اين شهرستان و 5 كيلومتري باختر راه شوسه ملاير به بروجرد افتاده است. آب و هوايش تابستانها خنك و زمستانها سرد است. شماره ساكنان آن نزديك به هزار تن است. پيشه آنان به جز چند تن كه به پرورش زنبور عسل پرداخته اند و از فروش عسل زندگي مي كنند، گله داري و كشاورزي است. ما در زير به شرح چگونگي پرورش زنبور و تهيه عسل نزد آنان مي پردازيم: كندو سازي ـچون فروردين ماه سپري شد، عسل گيرها براي ساختن كندو و تركه هاي از درختان رز و بيد مي چينند و ده تا دوازده تركه به كلفتي انگشتان دست و به بلندي يك متر و نيم از ميان آنها برميگزينند، سپس بر زمين دايره اي مي كشند و پيرامون آنرا به شماره تركه هاي برگزيده به كمانهاي «قوس» برابر پخش مي كنند. در سر هر كمان يك تركه را عمودي تا نزديك به ده سانتي متر در زمين فرو مي كنند، سپس با تركه هاي ديگري فاصله ميان اين تركه هاي عمودي را به شكل سبدي استوانه اي مي بافند كه دو سر آن تنگ تر از ميانش باشد و براي دهانه دو سر اين سبد دو در جداگانه با همين تركهها ميبافند و ميان يكي از درها و سوراخ كوچكي براي گذر كردن زنبورها مي گذراند و آن را به زبان خود «لُوتُنْ» مينامند. پس از آنكه كندو بافته و آماده شد، درون و بيرون آن را با «گِل ارمني » اندود مي كنند و آن را چندين روز در برابر آفتاب مي گذارند تا خشك شود. پانزده روز كه از پاييز گذشت، اين كندوها را كه از زنبورهاي كندوي پيشين به شرحي كه خواهد آمد در آنجا گرفتهاند، شب هنگام در سوراخي كه از پيش در يكي از ديوارهاي رو به قبله اطاقهاي خانه كنده شده است، ميگذرانند، دري كه «لوتن» دارد در سوي بيرون اطاق در هواي آزاد مي افتد و در ديگر با بخشي از كندو از ديوار درآمده و در اطاق ديده مي شود . در روزهاي پاييزي زنبورها از كندو بيرون مي آيند و گرد «لوتن» با بيحالي پرواز مي كنند ولي زمستان كه آمد ديگر كمتر از كندو بيرون مي آيند مگر روزهاي آفتابي كه هوا گرم است كندو را رها مي كنند و مدت كمي در بيرون پرواز مي نمايند . در زمستان عسل گيرها براي اينكه خوراك (عسل پاييزه كندو) زنبورها تمام نشود، زنبورهاي بيكاره را كه كمي درشت تر و تيره رنگ تر از زنبورهاي كارگرند و تنها براي نزديكي با ملكه در كندو زندگي مي كنند، مي كشند تا زنبورهاي كارگر بتوانند درون كندو و زمستان را به بهار برسانند. در نخستين روز چله زمستاني عسل گيرها در كندو را با گِل مي بندند و زنبورها تا نيمه فروردين ماه در كندو زندگي آرام و بي جنب و جوشي را مي گذرانند. خوراك آنها در اين مدت عسلي است كه پاييز در كندو ساختهاند. با فرار رسيدن بهار عسل گيرها در كندو را باز مي كنند و زنبورها دست جمعي از كندو بيرون مي شتابند و براي فراهم كردن خوراك خود به سوي باغها و كشت زارها پرواز مي كنند و با زمزمه اي يك نواخت بر گلها و شكوفهها مينشيند و به مكيدن [7] شيره آنها مي پردازند. چون ارديبهشت فرار رسيد پشت كندو را باز مي كنند و تركه اي درون آن فرو مي برند تا از مقداري عسلي كه در كندو فراهم آمده آگاه شوند. |
عسل گيرها شاخه درختي را كه زنبورها روي آن نشسته اند مي برند و در «لوتن» كندوئي كه تازه درست كرده اند پارچه اي فرو مي كنند و آن را مي بندند و كندو را عمودي چنان بر زمين مي گذارند كه ته آن گشاده رو به آسمان قرار ميگيرد بر اين دهانه گشاده كندو، پارچه نم داري مي كشند و شاخه را [8] از زير درون كندو فرو مي برند و مي تكانند تا زنبورها از شاخه جدا شوند و در كندو بيفتند پس از جدا شدن زنبورها از شاخه، آن را بيرون مي آورند و در گشاده كندو را مي بندند و كندو را برميگردانند و كهنه را از «لوتن» بيرون مي آورند تا هوا به كندو راه يابد. در اين هنگام چون زنبورها تازه در اين كندو جا گرفته اند و با آن انس ندارند، دستهاي از آنها از كندو بيرون مي آيند و با دور آن پرواز مي كنند. عسل گيرها «لوتن» را دوباره با كهنه مي بندند و زنبورها پس از چندي پرواز كردن چون جائي را نمي شناسند و ملكه اي در ميانشان نيست، روي پارچه در «لوتن» مي نشيند، عسل گيرها دوباره دهانه كندو را باز مي كنند و زنبورها داخل كندو مي شوند. كندوي تازه درست شده با زنبورهاي درونش تا شامگاه در همان جا مي ماند و پس از تاريك شدن هوا آن را در جائي كه برايش در ديوار اتاق درست كرده اند مي گذارند. |
عسل گيرها براي بيرون آوردن عسل از كندوئي كه زنبورهايش را بيرون كردهاند، آستينهاي خود را بالا مي زنند و دست خود را با صابون و آب گرم مي شويند و با اره اي كوچك «شانْ» را مي برند و آنها را تكه تكه در يك پيت يا صندوق چوبي پاكيزه، روي هم مي گذارند و به شهر مي برند و كيلوئي پنجاه تا نود ريال مي فروشند. زنبورها يكي دوبار كه عسل دادند، كم كم ناتوان مي شوند، در اين هنگام ملكه در زير «شان» لانه هائي به رنگ زرد به اندازه يك بند انگشت ميسازند و در آنها تخم مي ريزند كه تجريها اين لانهها را به زبان خود «شادون» مينامند. از تخمهاي درون «شادون» ملكههائي به وجود مي آيد و زنبور با ديدن ملكههاي تازه، پيرامون آنها گرد ميآيند و از عسل سازي، باز مي مانند. در اين هنگام عسل گيرها ناچار «شادون» را با ملكه هاي تازه كه در آنها زندگي مي كنند ميبرند و از كندو بيرون مي آورند تا زنبورها دوباره نيرومند شده و عسل بسازند . |
فروشگاه لوازم زنبورداری جهانی واقع در شهرستان مرند استان آذربایجان شرقی یکی از مجهزترین فروشگاههای لوازم زنبورداری در منطقه شمال غرب کشور می باشد که در زمینه تولید و عرضه لوازم و تجهیزات و محصولات زنبوداری به صورت عمده و خرده فروشی با زنبوداران عزیز همکاری داشته و توانسته است با پشتکار و بروز رسانی مداوم و تهیه ملزومات زنبوداری درجه یک رضایت زنبوداران عزیز را فراهم آورد.
این فروشگاه توانسته است انواع لوازم زنبوداری تولید داخل و خارجی را برای اولین بار در سطح منطقه و کل ایران عرضه نموده و نمایندگی فروش اکثر تولید کنندگان داخلی را کسب نماید.
این فروشگاه جهت سهولت در خرید و تهیه ملزومات زنبوداری و بروز رسانی اطلاعات زنبوداران اقدام به راه اندازی کاملترین سایت زنبورعسل و فروشگاه لوازم زنبوداری نمموده است.
آدرس اینترنتی سایت زنبورعسل ایران
فروشگاه لوازم زنبوداری
آدرس :آذربایجان شرقی مرند فروشگاه لوازم زنبوداری جهانی 09144929484
سایت زنبور عسل ایران (لوازم زنبورداری جهانی) از سال 1388 با هدف ترویج و اشتراک گذاری مطالب زنبورداری توسط مدیر سایت مهندس امین جهانی از شهرستان مرند پایه گذاری گردید تا زنبورداران بتوانند در کنار هم از تجربیات یکدیگر استفاده نمایند . امید است با استفاده از مطالب ارائه شده در سایت گامی در جهت مدرنتر شدن صنعت زنبورداری برداشته باشیم.