تولید ملکه زنبور عسل با دستگاه جنتر _ jenter system
روش جنتر جدیدترین روشی است که از آن در تولید ملکه زنبور عسل به تعداد زیاد استفاده می شود. حدود 25 سال است که در آلمان شروع شده و در آن ملکه های خوب جمعیت های مادر را در زمانی که در حداکثر فعالیت هستند ( نیمه دوم فروردین تا اواخر خرداد ماه ) در قفسه ینتر حبس می کنند.
فواصل میله های پلاستیکی قفسه درست مثل فواصل میله های پنجره ملکه 2/4 میلیمتر است به طوری که زنبورهای کارگر می توانند از آنها عبور کرده به داخل قفسه بروند و یا از آن خارج شوند ولی ملکه زنبور عسل به دلیل کلفت تر بودن بدنش قادر به خروج از آن نیست در نتیجه در قفسه حبس می شود.
داخل قفسه حدود 100 الی 150 سلول سرباز و پلاستیکی ملکه موجود است که ملکه ناچارا تخم هایش را داخل آنها می گذارد. تک تک سلولها قابل جدا شدن می باشند. زنبور دار می تواند سلولهای تخم دار را فوری از قفسه بیرون آورده و یا اینکه منتظر باشد تا لاروها متولد شوند و از آنجائی که کارگران می توانند به داخل قفسه رفت و آمد کنند از آنها پرستاری کرده و داخل سلولها به اندازه کافی ژله روآیال بریزند آنگاه سلولها را با لاروها و ژله روآیال از قفسه بیرون آورده و در تولید ملکه استفاده نمایند.
این سلولها را با لاروهایشان در قاب پیوند به پهنای فقط یک سانتیمتر می چسبانند و قاب را در داخل جمعیت هایی که قبلا یتیم شده اند و یا طبقه دوم که یک جمعیت قوی که ملکه هم دارد آویزان می کنند تا کارگران آنها را با ژله روآیال تغذیه و به ملکه تبدیل نمایند و به دنبالش هم برایشان سلولهای ملکه ساخته و سر آنها را نیز ببندند. سلولهای سر بسته ملکه ها را به چوب پنبه ها چسبانده آنها را در داخل قفسه های ملکه می گذارند. قفسه ها را یا داخل قاب پرورش ملکه گذاشته در کندوها آویزان می نمایند تا با استفاده از گرمای داخلی کندوها به رشدشان ادامه داده و ملکه ها متولد گردند و یا اینکه در داخل انکورباتور با گرمای 35 درجه می گذارند تا ملکه ها تولد یابند.
ارجحیت این روش نسبت به سایر روشها این است که :
1- نیازی به پیوند که نسبتا مشکل می باشد نیست.
2- در پیوند سن لاروها را حدس می زنند در این روش سن لاروها دقیقا معلوم است.
3- در صورت صحیح کار کردن روزانه از هر ملکه صدها تخم برای تولید ملکه بدست می آید.
هدف اصلی روش ینتر همان طوری که گفته شد پیدا کردن راهی است که به کمک آن تهیه لاروهای خوب برای تولید ملکه بدون آنکه نیازی به پیوند باشد ممکن گردد. چون پیوند کردن لاروها به وقت زیاد لازم دارد و هم قدرت بینایی چشم ها باید قوی باشد تا لاروها خوب دیده شوند و هم اینکه باید تمرین و تجربه کافی برای تشخیص سن لاروها را داشت و این کاری نیست که به آسانی از عهده از هر زنبور دار برآید.
روش ینتر زنبور دارها را به این هدف خیلی نزدیک می کند برای انجام آن قفسه را به یک قاب خالی می بندند و به دو طرفش موم پرچ شده می چسباند تا زنبورهای جوان در اطرافش جمع شوند و به داخل قفسه رفته لاروها را پرستاری نمایند. در این روش دستگاه اصلی ینتر کمتر تغییر می کند تنها به جای سلولهای پلاستیکی از سلولهای مومی ملکه که درست کردنشان کار مشکلی نیست استفاده می شود.
منبع : کتاب زنبور عسل و پرورش آن از دکتر شهرستانی, پدر زنبور داری ایران
آسانترين روش استفاده از دستگاه توليد ملكه و توليد ژله
1-با استفاده از موم طبيعي صددرصد خالص كه در دماي 85 درجه ذوب شده بوسيله غلطك صفحه آج موماندود سپس به يكشان وصل و بلافاصله داخل كندويي كه حالت موم بافي طبيعي دارد بهمراه تغذيه يك آب يك قسمت شكر يك قسمت عسل به مقدار 2 ليتر.
2- پس از مومبافي به ارتفاع حدود 5 ميلي بلافاصله ملكه بوسيله درپوش حبس كرده پس از 12 ساعت تخمريزي انجام ميشود سپس درپوش حبس ملكه گرفته شود.
3- 72 ساعت پس از سن تخم در ابتداي روز لاروي (سن لارو بايد زير 24 ساعت باشد چون در كيفيت ملكه تأثير جدي دارد).
4- عمليات جابجايي انتقال لاروها به حجره ملكه × توليد ژله با فنجانك مخصوص.
5- انتقال حجره ملكه به كندوي يتيمي كه از قبل آرايش داده شده كه حداقل 6 ساعت يتيم بوده.
6- روش اول: سادهترين روش براي توليد ملكه به مقدار 80 تا 200 ملكه در يك مرحله، ملكه كندو خارج سپس تمامي قابها از تخم و لارو و شفيره بطور كامل خارج فقط سه قابل حاوي شهد و گرده قرار ميدهيم 5 ساعت بعد كندوي فوق آماده پذيرش حجره ملكه براي شاخونسازي دارد.
* موارد استفاده از ايزولاتور يا دستگاه حبس ملكه: براي توليد عسل بيشتر شما ميتوانيد 45 روز قبل از شروع صحرا با تغذيه تحريكي به همراه گرده مصنوعي و تغذيه با شربت جمعيت كندو را به حداكثر رسانده و در ابتداي شروع شهد ملكه با سه قاب شفيره را داخل آن حبس تا تمامي قابهاي تخم و لارو و شفيره پس از تولد تماماً تبديل به عسل شوند. و پس از برداشت عسل ملكه براي تخمريزي رها كرده و پس از تخمريزي كامل مجدداً در ابتداي صحراي بعدي ملكه را حبس پس از تكميل قابها به عسل آنرا برداشت كنيد.
كندوچه فومي و نحوه آرايش آن
براي تشكيل كندوي جفتگيري شما ميتوانيد با 100 گرم زنبور تشكيل كندوچه جفتگيري دهيد.
روش كار: يك كندو خالي را انتخاب نمونه روي كندو را بوسيله يك ورق فلزي گالوانيزه تثبيت ميكنيد وسط ورق را به اندازه سوراخ قيف مطابق شكل سوراخ سپس بوسيله يك قيف بزرگ مطابق شكل در محل سوراخ شده روي ورق قرار ميدهيد سپس از كندوهاي مختلف جمعيت را با چند ضربه شديد جمعيت را از داخل قيف به داخل كندوي خالي ميتكانيد كف كندو بايد توري زده شود جهت خيس كرده زنبور و تهويه كندو پس از تأمين جمعيت مورد نياز سپس بوسيله يك پمپ دستي بادي آبپاش از قسمت كف توري كندو زنبورها را خيس كرده تا پرواز نكنند.
سپس از قبل قابهاي پلاستيكي كندوچهها را موم 3 سانتيمتري نصب كرده و روي درپوش داخلي نايلون قرار داده سپس درپوش كندو را ميگذاريم و براي ريختن زنبور كندوچهها را برعكس نموده و كف كندوچه كه حاوي كشو متحرك ميباشد به اندازه 100 گرم زنبور يا به اندازه يك ليوان زنبور بوسيله يك ملاقه زنبور ميريزيم. سپس كشويي را طوري ميبنديم كه قسمت توري جهت تهويه قرار گيرد. كندوچهها را به داخل تاريكخانه منتقل ميكنيم. (در صورت نداشتن تاريكخانه ميتوانيد در زير سايه يك درخت يا داخل انبار روي كندوچهها را در صورت نبود تاريكخانه با پارچه سياه ميپوشانيم تا تاريكي سبب فراموشي زنبور شود) كندوچهها را در يك سطح كاملاً صاف قرار داده سپس بوسيله شربت غليظ يك قسمت آب دو قسمت شكر و مقداري عسل داخل شربتخوري كندوچه ميريزيم. همزمان شاخون را به كندوچه معرفي ميكنيم و اگر ملكه باكره داريمملكه باكره را 24 ساعت پس از يتيمي داخل شربت رقيق قرار داده و آنرا از راه سوراخ پرواز بهمراه دود معرفي ميكنيم. روز چهارم كندوچهها را به مزرعه جفتگير با رعايت تنوع رنگ و فواصل آنرا هنگام غروب مستقر ميكنيم دريچه پرواز را در سمتي كه فقط زنبور ورود خروج ميتواند بكند قرار ميدهيم روز پنجم همراه با تغذيه دريچه بزرگ قسمتي كه هم زنبور نر و هم ملكه ميتواند پرواز كند باز ميكنيم. ملكه روز پنجم تا هفتم پس از توليد پرواز جفتگيري را انجام ميدهد پس از تخمريزي كامل ملكه بارور شده آنرا گرفته و پس از 24 ساعت شاخون ده روزه به كندوچه معرفي ميكنيم و اگر ملكه باكره داريم بوسيله قفس سيمي معرفي ملكه مطابق شكل ملكه باكره را به كندوچه جفتگيري معرفي ميكنيم. تذكر مهم اگر ملكه باكره معرفي شود بهتر است.
روشهاي استفاده ازدستگاه پرورش ملكه و توليد ژله
مومبافي حجره كارگر داخل دستگاه
1- روش دوم موماندود كردن شاسي اصلي دستگاه جهت مومبافي زنبور از تكنيكهاي مختلفي كه تجربه شده بهترين روشي كه باعث حفظ و نگهداري تخمها پس از تخمريزي داخل دستگاه ميشود. روش مومبافي شاسي اصلي دستگاه ميباشد كه هم باعث تخمريزي سريع ملكه ميشود و هم باعث حفظ تخم توسط زنبورها ميشود چون از پايه موم بافي ميشود هم براي ملكه هم براي زنبور بعنوان يك حجره طبيعي شناخته ميشود كه نتيجه آن در تخمريزي سريع ملكه (ظرف 12 ساعت) و حفظ تخمها تا ابتداي روز لاروي در همان كندوي مادر ميشود.
روش آرايش كندو جهت مومبافي
يك كندوي قوي 10 قابي را انتخاب كرده سپس تعداد 5 قاب آنرا خارج كرده تا زنبور كاملاً فشرده شود. سپس بلافاصله دستگاه جنتر را كه موماندود شده در وسط كندو قرار ميدهيم و كندوي مورد نظر را با دو قسمت شكر يك قسمت عسل و يك قسمت آب گرم شربتي به مقدار دو تا سه ليتر تغذيه ميكنيم. پس از مومبافي دستگاه به مقدار 5 تا 6 ميليمتر دستگاه را از كندوي فوق خارج ميكنيم براي استفاده از ملكه مورد نظر ملكه را داخل دستگاه بوسيله گيره ملكه گير حبس ميكنيم. پس از 12 ساعت ملكه تخمريزي را انجام ميدهد. پس از تخمريزي كامل بلافاصله درپوش حبس ملكه را خارج ميكنيم. سپس قاب تخمگذاري شده را وارد كندوي پرستار و يا ميتوانيد در داخل همان كندوي مادر كه ملكه تخمگذاري كرده قرار دهيم. ابتداي روز چهارم يعني بعد از 72 ساعت تخمها تبديل به لارو ميشدند. كه 6 ساعت قبل از آرايش و يتيم شدن جابجايي لاروها در اطاق و يا چادر كه دماي 25 تا 30 درجه و رطوبت 70% اقدام ميكنيم. و پس از جابجايي لاروها به فنجانكهاي ملكه آنها را به قاب پيوند نصب سپس آنرا به كندوي يتيمي كه از قبل آرايش داده شده به مدت 10 روز قرار ميدهيم تغذيه cc300 صبح و عصر به مدت 5 روز تا سربسته شدن شاخونها ادامه ميدهيم و روز دهم شاخونها را به كندوي جفتگيري منتقل و در صورت نياز به ملكه باكره روز دهم با نصب قفس توسط روي شاخونها مطابق شكل ..... ملكه باكره را در قفس متولد شده دريافت و سپس به كندوي جفتگيري منتقل ميكنيم.
توليد ملكه و ژله به روش سيستم ملكهدار شروع كننده و خاتمهدهنده توأماً با استفاده از كلاف چوبي و ورقگالوانيزه
با انتخاب كندوي قوي كه داراي ملكه جوان بارور ميباشد در ابتداي فصل با تقويت آن با دادن شفيره دم تولد و يا در صورت لزوم و آمادهسازي زودتر براي توليد ملكه ميتوان با ادغام جمعيت يك كندو نسبتاً قوي كه داراي ملكه پير ميباشد. كندوي با جمعيت 18-19 قاب تجهيز كرد. سپس با استفاده از يك كلاف چوبي 2×2 به ابعاد محيط كندو كه يك سمت كلاف زوار چوبي آن 2× 1 ميباشد و هم چنين قسمت داخلي زوار چوبي داراي شيار به عمق يك سانت ميباشد سپس يك ورق گالوانيزه كه به طول cm90 ميباشد داخل شيار كلاف قرار داده و مازاد صفحه فلزي را با زاويه 45 درجه به سمت جلوي سوراخ پرواز كندو خم ميكنيم. مطابق شكل سپس اقدام به آرايش كندو به روش زير ميكنيم: ابتدا تمامي قابهاي حاوي لارو روز را از كندوي اصلي به قسمت طبق بالا قرار ميدهيم و بجاي آن شان يا برگه و يا شفيره جوان از قسمت طبق بالا به كندوي اصلي جابجا ميكنيم. روي كندو شبكه مانع ملكه قرار ميدهيم.
و سپس از سه روز كه زنبوران جوان ژلهساز سن 5 تا 16 روزه كه از طريق پنجره ملكه به قسمت بالاي طبق جهت تغذيه لاروها متمركز شده براي شروع عمليات ابتدا قابهاي حاوي لارو روز را از قسمت بدنه خارج ميكنيم. فقط يك قاب لارو در قسمت مركز طبق قرار ميدهيم تا زنبورهاي ژلهساز در اين قاب متمركز شدند. سپس ورق گالوانيزه را مابين كندو و طبق داخل كلافي چوبي كه به همين منظور تدارك شده قرار ميدهيم مطابق شكل پس از 12 تا 24 ساعت قسمت طبق بالا كه ارتباطاش با كندوي اصلي قطع شده باعث يتيمي جمعيت كندو و با زاويه 45 درجه كه جلوي كندوي اصلي قرار ميگيرد سبب هدايت زنبور چراكننده به قسمت طبق بالا ميشود. نتيجتاً جمعيت بالا داراي فشردگي كامل ميباشد كه ميتوان پس از 12 تا 24 ساعت يك قاب پيوند حاوي حدود 45 سلول ملكه قرار داد. و پس از 24 ساعت ورق گالوانيزه را گرفت كه در اين حالت كندو فوق نقش خاتمهدهنده را ايفا ميكند. كه هر 4 تا 5 روز در ميان ميتوان از اين كندو سلول ملكه گرفت و براي توليد ژله در اين روش 3.5 روز ژله توليد كرد. و روز چهارم يا پنجم سلول ملكه را گرفت به انگوباتور مصنوعي و يا كندو انگوباتور كه شرح آن در فصلهاي بعدي داده شده قرار داد.
محسنات اين روش:
1- كندوي فوق هم نقش شروع كنند و هم خاتمهدهنده را تماماً انجام ميدهد.
2- نياز به يتيم كردن كندو نيست.
3- در توليد انبوه ملكه و ژله بسيار اقتصادي ميباشد چرا كه زنبورها در فعاليت عادي خود ميباشد در عين حال با اين تكنيك ميتوان هم ملكه و ژله توليد كرد.
4- باعث اختلال در روند فعاليت طبيعي زنبور نميشود. چون زنبورها و ملكه فعاليت عادي خود را دارند.
نحوه مصرفي ملكه باكره با استفاده از قفس مصرفي مفتولي به كندوچههاي جفتگيري:
24 ساعت پس از تشكيل كندوچه ميتوان با استفاده از قفس معرفي ملكه آنرا مطابق شكل رويشان نصب و ملكه را داخل آن حبس كرده و قسمتي كه محل قرار گرفتن خمير است با زدن خمير و نصب قفس روي شاسي كه شفيره در حال تولد ميباشد اقدام به حبس و معرفي ملكه باكره يا تخمريز ميكنيم. زنبورها با خوردن خمير به ملكه دسترسي پيدا كرده و ملكه را آزاد ميكنند. اين روش بهترين روش معرفي ملكه باكره و بارور به كلني ميباشد.
نحوه معرفي ملكه باكره به كندوچهها در مرحله دوم پس از جمعآوري ملكه بارور
اگر مايل به معرفي ملكه باكره در مرحله دوم پس از جمعآوري ملكه بارور ميباشيد. بهتر است 48 ساعت كندوچه يتيم باشد. پس از 48 ساعت بوسيله قفس معرفي ملكه كه شكل زير ميباشد (شكل شماره ......) با زدن خمير قفس به قفس سيمي ملكه روي شاني كه شفيرهدر حال توليد دارد نصب ميكنيم. كه در اين روش هم براي كندوي قوي و كندوچه با درصد پذيرش بالا ميتوان ملكه باكره به كندوچه و بارور به كندوهاي خيلي قوي معرفي كرد. در صورتي كه شاخون ده روزه داشته باشيم ميتوانيم 24 ساعت پس از يتيمي كندوچه شاخون را با زدن لنت چسب به اطراف شاخون به مابين قاب قرار دهيم.
تدارك كندوچههاي جفتگيري و نحوه تجهيز آن
امروزه در اكثر شركتهاي پرورش ملكه از كندوچه فومي كه داراي سه قاب ميباشد كه ابعاد قاب آن حدود cm12×12 ميباشد استفاده ميكنند.
روش كار: ابتدا مومهاي سه سانتي به قابهاي كندوچه نصب ميكنيم. سپس با استفاده از يك قيف و يك كندو كه روي كندو را به وسيله يك ورق گالوانيزه قرار داده و قسمت مركزي آن سوراخي به اندازه سوراخ انتهاي قيف تعبيه ميكنيم. طوري كه جمعيت را از داخل قيف ميتكانيم. زنبورها داخل كندو حبس ميشوند پس از تهيه جمعيت به اندازه كافي از كندوي قوي ديگر سپس بوسيله اسپره آب زنبورها را داخل كندو را خيس كرده طوري كه قادر به پرواز نباشند. سپس از قسمت انتهاي كندوچهها كه حاوي ورق پلاستيك كشويي ميباشد خارج و يك ليوان زنبور كه حدود 100 گرم زنبور ميباشد داخل كندوچه تخليه ميكنيم.
سپس كندوچهها را به تاريكخانه منتقل ميكنيم و بلافاصله شربت غليظ (دو قسمت شكر يك قسمت عسل و يك قسمت (آب گرم) به مقدار 500 سي سي داخل ظرف غذاي كندوچه ميريزيم. زنبورها با مصرف شربت به سمت قابهايي كه موم 3 سانتي نصب كرديم هجوم برده و شروع به مومبافي ميكنند. در هنگام تشكيل كندو اگر ميخواهيم شاخون معرفي كنيد هم زمان شاخون به كندوچه معرفي ميكنيم اگر ملكه باكره ميخواهيم معرفي كنيم پس از 24 تا 48 ساعت با قرار دادن ملكه باكره داخل شربت رقيق آنرا داخل كندوچه رها از راه سوراخ پرواز و با زدن دودها ملكه را رها ميكنيم. روز چهارم كندوچهها را به مزرعه با رعايت تنوع رنگ و فاصله از هم روي پايههايي مستقر ميكنيم. سپس دريچه پرواز ملكه گير قرار داده پس از 24 ساعت دريچه پرواز را چرخانده تا ملكه براي پرواز جفتگيري انجام دهد.
امروزه در كشورهاي پيشرفته از كندوي سيستم كفباز كه داراي مشخصات زير ميباشد استفاده ميكنند.
اين كندوها داراي پايهاي به اندازه 8 تا 10 سانتيمتر كه با انتهاي قاب فاصله دارد استفاده ميكنند و كف آن داراي توري مفتولي ميباشد كه زنبور قادر به ورود و خروج از آن نميباشد و روي درپوش داخلي كندو حتماً بايد نايلون قرار گيرد طوري كه به اندازه 10 الي 15 سانتيمتر از محيط كندو خارج شود. و زير درپوش داخل كندو و كندوچه بايد بوسيله فومهاي 1 سانتيمتري مهار شود كه گرما و سرما از بيرون به داخل كندو نفوذ نكند.
در اين حالت فضاي ايدهآلي از نظر تهويه و هواي سالم براي كندو فراهم ميشود چون درپوش روي كندو نايلون قرار دارد هواي گرم در داخل كندو حفظ ميشود و زنبورها با جنبوجوشي كه در فصل فعاليت دارن هواي بالا كندو را به قسمت پايين هدايت و از قسمت پايين كندو هواي سالم را به داخل كندو هدايت ميكنند. فوايد استفاده از اين روش:
1- كنترل و جلوگيري از بيماري نوزوما بعلت تهويه و استفاده از هواي تازه الخصوص در مناطق مرطوب.
2- مبارزه با كنه وآروآ از طريق رفتار بهداشتي زنبورها يا تكاندن شديد بدن خود در حالتي كه كنه در بدن آنهاست رها ميشود و از كف تور به زمين ميافتد و درصد زيادي از كنهها را از بدن خود خارج ميكنند.
3- در كوچهاي طولاني مانع خفگي زنبورها ميشود.
4- در هنگام روز ميتوان كندوها را جابجا كرد.
5- مانع كپكزدگي شان در زمستان بخصوص درمناطق مرطوب.
6- هنگام بازديد زنبورها در حالت آرامش كامل بدون استرس ميباشند و حالت تهاجمي آنها بسيار كم است.
فروشگاه لوازم زنبورداری جهانی واقع در شهرستان مرند استان آذربایجان شرقی یکی از مجهزترین فروشگاههای لوازم زنبورداری در منطقه شمال غرب کشور می باشد که در زمینه تولید و عرضه لوازم و تجهیزات و محصولات زنبوداری به صورت عمده و خرده فروشی با زنبوداران عزیز همکاری داشته و توانسته است با پشتکار و بروز رسانی مداوم و تهیه ملزومات زنبوداری درجه یک رضایت زنبوداران عزیز را فراهم آورد.
این فروشگاه توانسته است انواع لوازم زنبوداری تولید داخل و خارجی را برای اولین بار در سطح منطقه و کل ایران عرضه نموده و نمایندگی فروش اکثر تولید کنندگان داخلی را کسب نماید.
این فروشگاه جهت سهولت در خرید و تهیه ملزومات زنبوداری و بروز رسانی اطلاعات زنبوداران اقدام به راه اندازی کاملترین سایت زنبورعسل و فروشگاه لوازم زنبوداری نمموده است.
آدرس اینترنتی سایت زنبورعسل ایران
فروشگاه لوازم زنبوداری
آدرس :آذربایجان شرقی مرند فروشگاه لوازم زنبوداری جهانی 09144929484
سایت زنبور عسل ایران (لوازم زنبورداری جهانی) از سال 1388 با هدف ترویج و اشتراک گذاری مطالب زنبورداری توسط مدیر سایت مهندس امین جهانی از شهرستان مرند پایه گذاری گردید تا زنبورداران بتوانند در کنار هم از تجربیات یکدیگر استفاده نمایند . امید است با استفاده از مطالب ارائه شده در سایت گامی در جهت مدرنتر شدن صنعت زنبورداری برداشته باشیم.