مدیرت کلنیهای زنبورعسل برای تولید عسل
مدیریت، جریان طبیعی شهد را در جدول زمانی ثبت می کند تا زنبور داران قبل از شروع جریان شهد کلنیهایشان را به حداکثر قدرت برسانند. انتخاب و فراهم کردن مکان برای زنبورها امری ضروری است. به طور ایدهآل، کندوها باید در1 تا 2 مایلی منابع شهد بهار، تابستان و پاییز قرار داده شوند. گاهی باید در حرارت تابستان سایه را هم فراهم نمود و نیز باید در برابر بادهای سرد زمستان محافظت شوند. از قراردادن کندوها در نزدیکی رودخانههای بزرگ، بزرگراهها، مناطق عمومی یا برروی تپهها اجتناب کنید.کلنیهای زنبورعسلی که در زمینهای غیرکشاورزی و یا جنگل دور از کنترل انسان وجود دارند، تولید عسلی که علاوه بر میزان نیاز خودشا ن برای زیستن است بسیار کم خواهد بود. همچنین این میزان متغیر بوده و بستگی به منطقه و ناحیه مربوطه دارد اما به ندرت از 25 تا 30 پوند تجاوز می نماید (John clayton2005). در همان منطقه و با همان منابع شهد، کلنیهایی که به طور صحیح مدیریت شدهاند عسل تولیدی مازاد برنیازشان متجاوزبر100 پوند خواهد بود. مدیریت شدید کلنی دو ملکه اغلب میتواند تولید مازاد 300 پوندی یا بیشتر با همان منابع را نتیجه دهد که کلید این اختلافات مدیریت است. مدیریت مناسب تمریناتی را به استخدام میگیرد که با رفتار نرمال زنبورها سازگار شده و کلنی در شروع شکوفایی گیاهان مهم و تولید شهدشان به حداکثر قدرت جمعیتش رسیده باشد. زنبورداران برای مدیریت کلنیها همین بس که طی تغییرات در ثابت نگه داشتن بیولوژی نرمال کلنی ها بکوشند تا به هدفشان دست یابند. آنها میتوانند پرورش نوزادان را توسط تغذیه با گرده سرعت بخشیده یا جمعیت را افزایش دهند و یا فعالیت کلنی را با کارهای مطمئن دیگری محدود کنند. عکس العملهای کلنی، در جایی که نگهداری شده، قابل پیش بینی میباشد. بنابراین بخش اصلی مدیریت و کارهایی که بر روی زنبورها انجام میشود به طور جهانی مشابه اند، تنها تنوع مربوط به نواحی و زمان شکوفایی گیاهان مهم شهدزا وگرده زا میباشد.
اهداف مدیریتی صحیح علیرغم نوع کندوها یا تجهیزات قابل استفاده، کلنیهایی با اتاق منحصر به پرورش نوزاد، رسیده شدن شهد وذخیره عسل، به علاوه احتیاجات غذایی خوب، عسل و گرده با هم، برای زمانی از سال که نیاز است را فراهم میکند و وقتی که مدیریت صحیح صورت گیرد از بچه دهی جلوگیری میشود (F.E.Meller.)
طبق تحقیقات اداره آموزش وعلم حشره شناسی که توسط Meller صورت گرفته موارد زیر جهت افزایش تولید عسل کلنیها بیان شدهاست:
1. آماده کردن کلنی برای فصل جدید
2. آماده کردن کلنی برای جمعیت زمستان گذراندن
3. ذخایر غذایی مناسب
کلنی باید حداقل 500 این مربع از شان رابا گرده پرشده در پاییز داشته باشد. به طور میانگین، کلنی زنبورهایی که تحت مدیریت شدید میباشند میتوانند حدود 60 پوند عسل بین آخرین جریان شهد در پاییز و اولین غذای مناسب از مزرعه در بهار مصرف کنند .یک کلنی ضعیف ممکن است 20 پوند یا کمترمصرف نموده ، اما خیلی از بهترین کلنی ها 80 پوند یا بیشتر مصرف میکنند. کلنیای با کیفیت بالا باید برای زنده ماندن 90 تا100 پوند عسل در پاییز داشته باشد. اگر یک کلنی به طور میانگین حدود 8/1 پوند عسل در روز یا 4 پوند عسل در ماه نداشته باشد قادر به پرورش نوزاد نخواهد بود (Meller.)
4. سازماندهی
5. بستن کندو
بسیاری از زنبورداران در سردترین قسمتهای کشور این توجه را دارند که بعضی از حفاظتها در اطراف کندو ضروری است. عقیده دیگر این است که کلنیهای ضعیف نسبت به کلنیهایی با جمعیتهای قوی و ذخیره کافی نیاز به محافظت بیشتری دارند. فاکتورهایی برای توجه به آب وهوا وجود دارد تا بستن صورت گرفته وزنبورها و یا عسل آنها نجات یابند.
6. انجام کارهای مورد نیاز در زمستان
اگر کلنیها در اواخر زمستان یا اوائل بهار بازرسی شوند، تنظیم موقعیت میتواند کلنیهایی را که ممکن است از بین بروند نجات دهد. اگردر هر کلنی متوسط یا ضعیف، عسل با خوشه حرکت کند، اغلب میتواند نجات یابد.
7. کنترل بچه دهی در مدیریت تک ملکه ای
بعد از اینکه گرده فراوان در بهار شروع می شود، زنبوردار باید فضای کافی برای پرورش نوزاد و ذخیره عسل را فراهم نماید (F.E.Meller.) ملکههای جوان در مقایسه با ملکههای پیرتر، به مقدار بیشتری تخمگذاری نموده و سطح ترشح فرمون نیز درآنها بالاتر خواهد بود. اجازه دهید کلنی برای 24 ساعت بدون ملکه باقی بماند سپس ملکه جدیدی را در قفس به کلنی معرفی کنید. با برداشت قابهای نوزاد، عسل و زنبوران از یک کلنی قوی و قرار دادن آنها در یک بدنه جدید با ملکهای جدید، میتوان کلنی جدیدی ایجاد نمود. با این کار یعنی گرفتن بچه مصنوعی، زنبوردار میتواند بچه دهی و ضعیف شدن کلنی هایش را کنترل و آنها را مدیریت کند.
8. سیستم دوملکه ای
ایجاد یک کلنی دوملکه که بر موجودیت سازگار دو ملکه در یک واحد کلنی بنا شده است را سیستم دو ملکه گویند. هر سیستمی که تخمریزی دو ملکه را در یک کلنی برای حدود دو ماه قبل از جریان عسل تضمین کند تولید عسل را افزایش خواهد داد (Meller 1956.) جمعیت در یک کلنی دو ملکه میتواند دو برابر جمعیت یک کلنی تک ملکه باشد. پس عسل بیشتری تولید خواهد نمود. یک کلنی دو ملکه معمولاً با گرده بیشتری نسبت به کلنی تک ملکه وارد زمستان میشود. در نتیجه این مقدار گرده ذخیره شده، کلنی دو ملکه در بهار جمعیت بیشتری از زنبور جوان را دارا خواهد بود و یک واحد بسیار ایده ال را برای شروع سیستم دو ملکه دیگری خواهد داشت (F.E.Meller.)
9. کنترل بیماریها متأثر از یک مدیریت خوب
اگر کلنیها برای تولید عسل بیشتری مؤثر شدهاند، آنها باید در موقعیت بهینهای نگهداری شوند که این موقعیت،کنترل جدّیای بر همه بیماریهای زنبور عسل را شامل میشود (F.E.Meller.) اغلب بیماریهای عمومی نوزادان در کنتاکی، لارو گچی، لوک آمریکایی و لوک اروپایی، بیماریهای دیگر شامل نوزما و گاهی اوقات، بعضی ویروسها میباشند. کنه واروا و کنه تراکئال میتوانند به طور جدی در از بین بردن زنبورها در کندو مؤثر باشند. موفقیت جدید در اصلاح نژاد زنبور، لاینهای زنبوری را که در برابر بیماری و کنه مقاومند فراهم آورده است. دستیابی به زنبورها و ملکههایی از یک منبع معتبر، بازبینیهای مداوم، و مدیریت مناسب به جلوگیری از ازبین رفتن زنبوران عسل کمک میکند. راسوها، موشها و خرسها نیز به کلنیها خسارت وارد میکنند که میتوان برای جلوگیری از این اتفاق از نردههای الکتریکی استفاده نمود (John clayton2005.)
10. مخلوط نمودن عسلها در هنگام فروش
همه عسلها مشابه نیستند و عسلهای روشنتر با قیمت بالاتری به فروش میرسند، به همین دلیل بعضی از زنبورداران عسلهای تیره را با عسلهای روشنتر مخلوط کرده و به فروش میرسانند و نیز برای فروش عسل آن را به صورتهای مختلف عرضه مینمایند:
· عسل مایع استخراج شده و در شیشه ریخته شده
· عسل شان که همانطور در شان است
· عسل قطعه شده بصورت مخلوط استخراج شده وشان درظرف (John clayton2005.)
11. برداشت و پروسه های عسل
وقتی که زنبورها سرپوش عسل را بر روی آنها قرار دادند، عسل رسیده است. میانگین تولید عسل سالانه در کندو حدود 50 پوند است. عسل دقیقاً باید بعد از برداشت، عملآوری شده و در ظروف مناسب ذخیره شود و در جای گرم و خشک یا در فریزر نگهداری شده تا به فروش برسد.
اصول زنبورداری و مدیریت در تابستان
مدیریت زنبورعسل در اواخر تابستان به موارد زیر بستگی دارد:
· آب و هوای مساعد
آب وهوا در زنبورداری بسیار مهم است. محصولات عسل از سالی به سال دیگر متغیرند. وقتی هوا گرم و خشک است، زنبوران ، بهتر فعالیت می کنند. هوای سرد و بارانی زنبوران را در کندو نگه می دارد.
·عسل و گیاهان شهدزا
برای زنبورانی که عسل تولید میکنند، باید منبع شهد خوبی وجود داشته باشد. زنبورداران صنعتی، اغلب کندوهایی که به طور میانگین 200 پوند عسل یا بیشتر در هر کندو در یک منطقه مانند منطقه شبدر شیرین تولید میکنند را نگهداری مینمایند.
· مدیریت کندوها
بیشتر طراحیهایی که در تولید عسل وجود دارد بستگی به زمان دارد. آیا شما در زمان صحیح، عسل کلنیها را برداشت میکنید؟ آیا زنبورهایتان در هنگام برداشت عسل قوی هستند؟ آیا شما ملکه تولید میکنید؟ آیا کندوهایتان آماده بچه دهی هستند؟ همه اینها وظایف زنبورداری است که میخواهد عسل خوبی تولید کند.
· تغذیه یک کندوی جدید
چون یک کلنی جدید نیاز به ساخت شان جدید ، پرورش نوزاد و ذخیره غذا دارد وآنها نمی توانند در بیرون از کلنی ، جمع آوری شهد را انجام دهند . وقتی یک جریان شهد وجود دارد باید تغذیه متوقف گردد.
· اصل توسعه در پرورش زنبورعسل
طبق اصل توسعه، هر زنبور داری باید متوسط تعداد کلنیها را در منابع گیاهی مورد استفاده زنبور در منطقه محاسبه کند. حدود زمانی مراقبت از کلنیها را نیز بداند.
قاعدتاً زنبورداری خوب جستجوی فواید گیاهان مورد استفاده زنبورعسل در منطقه با حداقل تعداد کلنیهایی که به خوبی مدیریت شده باشند است. کلنیهای قویتر، عسل مازاد بیشتری تولید میکنند. با یک استراژی باید به حداقل رساندن تجهیزات و کاهش تعداد کارگران صورت گیرد تا جایی که تولید سالانه عسل افزایش یابد.
کلنیهایی که کم مدیریت شده باشند = کلنیهای ضعیف = عسل کم
کلنیهایی که به خوبی مدیریت شده باشند = کلنیهای قوی = عسل زیاد
زنبورداران خوب زنبورها را میفهمند، نیاز کلنی را تشخیص میدهند و میزان ملاقاتی که آنها نیاز دارند را کسب کرده و منابع را فراهم میکنند (S.C.Joy.) همچنین آزمایشی توسط آقای حسین یگانه صورت گرفت که به قرار زیر است:
در سوم ژوئن 2002 ، 100 کندو با میانگین جمعیت 20 قاب با هدف ایجاد زنبورستانی با 1000 کندو انتخاب شده بودند. اول کلنی های بدون ملکه با 12 لیتر غذای مکمل که مخلوط محلول کاسپین (ژله رویال و فرمون)، گرده، عسل، شکر، آب و مواد طبیعی دیگری بوده تغذیه شده اند. هدف از تغذیه، تحریک غدد هیپوفارنژال زنبوران برای تولید ژله رویال کافی برای سلولهای ملکه بود. سپس، جمعیت تقسیم شده بود و یک ملکه با 3 قاب بدون نوزاد (تنها شان) قرار داده شد و بعد قابهای بدون ملکه، با میانگین 17 قاب از هر کلنی مادر، تقسیم شده بود تا 1000 کلنیای را بوجود آوَرَد که هر کلنی شامل حداقل 2 قاب باشد. و بعد از 5 روز هر یک از این کلنیها به طور متوسط 5 سلول ملکه بزرگ و سالم داشتند. بعد از 7 روز، تخمها و لاروها از 100 کندوی مادر به کندوهای بدون ملکه منتقل شدند، این قدم، کلنی ها را در زمانی که ملکه های جدید شروع به تخمریزی نمودند، برای موقعیت متعادلی درمورد زنبورهای پرستار و زنبورهای مزرعه آماده کرد. 900 ملکه ایجاد شده بود و تنها 7 ملکه ازبین رفت ، 7 ملکه ازبین رفته از کندوهای مادری جایگزین شده بودند. در اول July، ملکههای جدید شروع به تخمریزی کرده و به طور میانگین در هر کندوی جدید 5 قاب جمعیت و 2 قاب نوزاد که درکلنیهای مادر، سازمان یافته بودند، وجود داشتند.
نتیجه گیری و پیشنهادات:
با توجه به اطلاعات بدست آمده،کشورهای توسعه یافته در صنعت پرورش زنبورعسل، از مدیریتهایی استفاده نموده و به نتایج خوبی در تولیداتشان دست یافتند. ما نیز در جهت توسعه و پیشرفت این صنعت ارزشمند کشورمان ایران نیاز به مدیریتهای قویای داریم تا سطح تولید را از لحاظ کمی و کیفی بالا برده و به آنچه باید برسیم و شاید یکی از دلایلی که هنوز به آنجا نرسیدهایم عدم وجود و یا کمبود آموزشهای لازم در این راستا میباشد. بر این اساس میتوان چنین پیشنهاد نمود که:
1. آموزشهای ویژهای به افراد داده شود تا از طریق این گونه آموزشها زمینه برای پیشرفت در صنعت پرورش زنبورعسل فراهم شود .
2. مدیریتهای بسیار حساس و قوی در جهت افزایش تولید عسل کلنیها بدین صورت انجام گیرد که:
الف) پرورش دهندگان، کلنی ها را از قبل، از نظر جمعیت برای فصل جدید آماده نمایند.
ب) جهت زمستان گذرانی خوب و دارا بودن کلنیهای قوی در بهار آینده ذخایر غذایی مناسب در اختیار زنبوران قرار گیرد.
ج) همانطور که می دانیم کلنی های ضعیف نسبت به کلنی های قوی نیاز به توجه و محافظت بیشتری دارند تا ازبین نرفته و یا مورد تهاجم قرار نگیرند.
د) زنبوردار باید فضای کافی برای پرورش نوزاد و ذخیره عسل در کندو را فراهم کند تا کندو اقدام به بچه دهی ننماید و نیز زنبوردار با گرفتن بچه مصنوعی میتواند بچه دهی و ضعیف شدن کلنیهایش را کنترل و آنها را مدیریت نماید و همینطور با استفاده از سیستم دو ملکه می توان تولید عسل را با دو برابر نمودن جمعیت افزایش داد.
و) آگاهی های کافی در مورد بیماریها و آفات به زنبورداران داده شده و شیوه های مناسب کنترل هرکدام به آنها آموزش داده شود.
ه) مناطق مناسب با منابع خوب شهد و گرده، شناسایی و قطعهبندی شده و به زنبور داران اطلاعات کافی در مورد میزان شهد و گرده هر قسمت، پتانسیل منطقه و تعداد کلنیهای موجود در هر منطقه داده شود تا بتوانند به درستی برای استقرار کلنیهایشان تصمیمگیری نمایند. این مسائل از جمله مسائل مهم مدیریتی در جهت افزایش عسل کلنیها میباشد. چه خوب است که بتوانیم آنها را رعایت نموده و چه بهتر که با اجرای مدیریتهای قوی، پرورش زنبورعسل را به صورت صنعتی در کل کشور عزیزمان بنا نهیم.
با سلام ادرس زير رو مطالعه نماييد:
http://www.google.com/search?q=%D9%83%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%8A+%D8%AF%D9%88+%D9%85%D9%84%D9%83%D9%87+%D8%A7%D9%8A&btnG=Search&sitesearch=mellifera.ir
فروشگاه لوازم زنبورداری جهانی واقع در شهرستان مرند استان آذربایجان شرقی یکی از مجهزترین فروشگاههای لوازم زنبورداری در منطقه شمال غرب کشور می باشد که در زمینه تولید و عرضه لوازم و تجهیزات و محصولات زنبوداری به صورت عمده و خرده فروشی با زنبوداران عزیز همکاری داشته و توانسته است با پشتکار و بروز رسانی مداوم و تهیه ملزومات زنبوداری درجه یک رضایت زنبوداران عزیز را فراهم آورد.
این فروشگاه توانسته است انواع لوازم زنبوداری تولید داخل و خارجی را برای اولین بار در سطح منطقه و کل ایران عرضه نموده و نمایندگی فروش اکثر تولید کنندگان داخلی را کسب نماید.
این فروشگاه جهت سهولت در خرید و تهیه ملزومات زنبوداری و بروز رسانی اطلاعات زنبوداران اقدام به راه اندازی کاملترین سایت زنبورعسل و فروشگاه لوازم زنبوداری نمموده است.
آدرس اینترنتی سایت زنبورعسل ایران
فروشگاه لوازم زنبوداری
آدرس :آذربایجان شرقی مرند فروشگاه لوازم زنبوداری جهانی 09144929484
سایت زنبور عسل ایران (لوازم زنبورداری جهانی) از سال 1388 با هدف ترویج و اشتراک گذاری مطالب زنبورداری توسط مدیر سایت مهندس امین جهانی از شهرستان مرند پایه گذاری گردید تا زنبورداران بتوانند در کنار هم از تجربیات یکدیگر استفاده نمایند . امید است با استفاده از مطالب ارائه شده در سایت گامی در جهت مدرنتر شدن صنعت زنبورداری برداشته باشیم.
روش دو ملکه کردن بهم بگید.ممنونم